Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau

Były niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady.

„Ludzie ludziom zgotowali ten los”

Zofia Nałkowska, Medaliony

Auschwitz-Birkenau to światowy symbol terroru. Żywa przestroga przed radykalizmem i największy cmentarz ludzkości. 

Ten 20-hektarowy kompleks jest zlokalizowany około 70 kilometrów od Krakowa, na przedmieściach Oświęcimia – Auschwitz to niemiecka nazwa tego miasta. 

Zaledwie 3,5 kilometra dalej, w Brzezince – niemiecka nazwa wsi to Birkenau – znajduje się filia obozu znana jako Auschwitz II-Birkenau o powierzchni aż 171 hektarów. 

Istniał także trzeci podobóz – obecnie upamiętniony jedynie pomnikiem – Auschwitz III-Monowitz (wieś Monowice), który szybko stał się samodzielną jednostką skupiającą więźniów wykonujących niewolniczą pracę na potrzeby koncernu IG Farben. 

Auschwitz-Birkenau początkowo miał być jednym z wielu obozów koncentracyjnych, jakie naziści zakładali od lat 30., przeznaczonych do przetrzymywania więźniów politycznych oraz opozycyjnych i wykorzystywania ich do ciężkiej pracy – aż do zupełnego wyeksploatowania. Pierwszy transport do Auschwitz dotarł w piątek 14 czerwca 1940 roku. Była to grupa 728 więźniów politycznych, głównie Polaków.  Niedługo później Auschwitz stało się jednym z centrów masowej zagłady narodu Żydowskiego. Szacuje się, że do końca wojny trafiło tam 1,3mln osób,  z czego zaledwie 400 tysięcy więźniów zostało zarejestrowanych jako zdolni do pracy. Pozostali byli mordowani od razu po przybyciu w specjalnie zaprojektowanych do masowej eksterminacji komorach gazowych.