Wawel

Wawel to jeden z najcenniejszych polskich zabytków. Przez wieki był siedzibą władców, dziś mieści jedno z najważniejszych muzeów w kraju. Stałe wystawy prezentują wygląd sal i komnat z okresu renesansu oraz baroku. Na Wawelu można też obejrzeć niezwykle cenne dzieła sztuki – obrazy, rzeźby, tkaniny, wyroby złotnicze, porcelanę, meble i wiele innych.
Prawdziwą perłę stanowi słynna kolekcja arrasów króla Zygmunta Augusta.
Ze wzgórza, na którym stoi zamek, można podziwiać piękną panoramę zakola Wisły.
Obowiązkowa jest także wizyta w katedrze wawelskiej, która zachwyca swoją architekturą, a z jej wieży można oglądać Rynek.
Najmłodsi zwiedzający będą zachwyceni wizytą w Smoczej Jamie i spotkaniem z ziejącą ogniem bestią.

Historia

Wzgórze Wawelskie już od wczesnego średniowiecza było siedzibą możnowładców i dostojników kościelnych. Odkryto, że pierwsze murowane zabudowania istniały na jego terenie już w XI wieku – odnaleziono między innymi pozostałości tak zwanej sali o dwudziestu czterech słupach, którą określono jako palatium. Archeolodzy znaleźli też liczne dowody aktywności człowieka na Wzgórzu Wawelskim pochodzące z okresu paleolitu.
Mieszko I, pierwszy historyczny władca Polski, wybrał Wawel na jedną ze swych siedzib. Po przyjęciu chrześcijaństwa ustanowiono w Krakowie biskupstwo i zbudowano pierwszą katedrę na Wawelu. Na przestrzeni dziejów zamek był wielokrotnie rozbudowywany i modernizowany; liczne pożary, grabieże i inne perturbacje historyczne stały się powodami rekonstrukcji oraz remontów zgodnych z ówcześnie panującymi stylami.
W czasach ostatnich Piastów i Jagiellonów Wawel przeżywał największy rozkwit. W XVI wieku przekształcono gotycki zamek w jedną z najwspanialszych renesansowych siedzib władców Europy. Niestety po przeniesieniu stolicy do Warszawy w 1596 roku zamek stracił na znaczeniu. Był to dopiero początek problemów – w XVII wieku, w trakcie tak zwanego potopu szwedzkiego, został zdobyty przez wrogie wojska, które doszczętnie splądrowały obiekt.
Następnie w 1702 roku – znów w wyniku stacjonowania Szwedów na Wawelu podczas wielkiej wojny północnej – wybuchł pożar, który zniszczył obiekt. W czasie rozbiorów Polski zamek służył Austriakom jako koszary. Na początku XX wieku, jeszcze za czasów władzy Franciszka Józefa, rozpoczęto prace restauracyjne i konserwatorskie. Po odzyskaniu niepodległości utworzono muzeum oraz apartamenty wydzielone dla prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego.
Po wybuchu II wojny światowej w 1939 zamek znów został przejęty przez okupacyjne władze – tym razem stał się siedzibą nazistowskiego gubernatora Hansa Franka. Skradziono wówczas wiele cennych zabytków, które do dziś nie wróciły do Polski.
18 stycznia 1945 roku Kraków, a tym samym Wawel, zostały wyzwolone.
W 1978 roku Wawel wraz z krakowskim Starym Miastem oraz zabytkami Kazimierza trafiły na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako jedne z pierwszych obiektów w Europie.
Obecnie gospodarzami Wzgórza są instytucje: Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki oraz Zarząd Bazyliki Metropolitalnej na Wawelu, które dbają o utrzymanie obiektu w jak najlepszym stanie.