Zakopane

Zakopane jest jednym z najsłynniejszych ośrodków turystyki górskiej i wypoczynkowej w Polsce. Położone tuż przy granicy ze Słowacją, u podnóża Tatr, stanowi swoisty punkt wypadowy dla każdej osoby pragnącej nacieszyć się pięknem gór i góralskiej kultury.

Początki Zakopanego sięgają czasów króla Stefana Batorego, który nadał mu przywilej osadniczy już w 1578. W XVIII wieku w Kuźnicach zbudowano hutę żelaza, która w XIX wieku była największym zakładem metalurgicznym w Galicji. W 1824 roku Zakopane – wraz z częścią terenów łańcucha górskiego – zostało sprzedane węgierskiej rodzinie Homolacsów. Od drugiej połowy XIX wieku miejscowość zaczęła zyskiwać popularność ze względu na swoje właściwości klimatyczne i została oficjalnie uznana za uzdrowisko. Zakopane zaczęło się zaludniać, a turystyka rozwijała się głównie z powodu lekarzy zlecających wyjazdy tam osobom chorym na gruźlicę, która na przełomie XIX i XX wieku była jedną z najczęstszych i zarazem najgroźniejszych chorób. Wkrótce też, jako, że gruźlica była uznawana za chorobę poetycką, zaczęło tam przebywać wielu artystów, którzy przyjeżdżali, żeby się leczyć, szukać muz wśród przebywających w Zakopanem gruźliczek, lub po prostu dla towarzystwa. Skoro zaś przebywali w miejscowości artyści, zaczęli się też zjeżdżać mieszczanie, dalej napędzając jej sławę. W 1933 roku Zakopane otrzymało prawa miejskie. Zdobyta w XIX wieku popularność utrzymuje się niezmiennie do dzisiaj, nie tylko ze względu na bliskość gór, ale także niezwykłą architekturę drewnianą oraz szeroką ofertę rozrywkową.

W tym samym czasie przez kolejnych właścicieli Tatr była prowadzona rabunkowa gospodarka leśna, doprowadzająca do wyniszczenia rozległych terenów. Jednocześnie powstawały ustawy wyprzedzające swoją epokę – w 1868 roku uchwalono zakaz kłusownictwa zwierząt tatrzańskich oraz zorganizowano strażników w osobach dawnych kłusowników, doskonale znających metody i ścieżki. Utworzone w 1873 roku Towarzystwo Tatrzańskie objęło ochroną także wiele gatunków roślin. W 1889 roku dobra zakopiańskie wraz z dużą częścią łańcucha górskiego kupił hrabia Władysław Zamoyski, który stworzył podwaliny pod założenie parku narodowego, zmodernizował miasteczko i zaleciał wyeksploatowane wcześniej stoki górskie. W 1954 roku oficjalnie utworzony został Tatrzański Park Narodowy.